خلاصه ترتیب سهم الارث و طبقات مختلف به صورت دسته بندی شده

سهم الارث طبقه اول

۱ – کسانی که یعنی نصف می برند عبارتند از :

الف) دختر منحصر به فرد

ب) زوج با نبودن اولاد

ج)خواهر منحصر به فرد ابوینی یا ابی ماده۸۹۹ ق.م بند۳

۲ – کسانی که یعنی ربع می برند عبارتند از:

الف) زوجه یا زوجات با نبودن اولاد

ب) زوج در صورت فوت زوجه با بودن اولاد ماده۹۰۰ ق.م

۳ – کسی که یعنی ثمن می برد :

الف زوجه با بودن اولاد ماده۹۰۱

۴ – کسانی که یعنی ثلثان می برند عبارتند از :

الف)دو خواهر یا بیشتربا نبودن برادر

ب) دو دوختر یا بیشتر با نبودن اولاد ذکور : ماده۹۰۲ق.م

۵ – کسانی که ثلث می برند عبارتند از :

الف) کلاله امی اگر بیش از یک نفر باشد

ب) مادر به شرط نبودن اولاد و اخوه : ماده۹۰۳ ق .م

۶ – کسانی که سدس یعنی می برند عبارتند از:

الف)کلاله امی اگر تنها باشد

ب) ابی به شرط وجود اولاد

ج) مادر به شرط وجود اولاد: ماده۹۰۴ ق.م

حالت انفراد

پدر تمام ترکه را می برد  به قرابت: ماده۹۰۶ ق.م

مادر تمام ترکه را می برد ، بفرض و  به عنوان رد ماده: ۹۰۶ق.م

پدر  تمام ترکه را می برد  بقرابت : ماده۹۰۷ ق.م

دختر تمام ترکه را می برد  بفرض بقرابت : ماده۹۰۷ ق.م

ابوین

۱ – در صورتیکه مادر حاجب داشته باشد  مادربفرض و ابی بقرابت ماده ۹۰۶ ق.م

۲ – در صورتیکه مادر حاجب نداشته باشد مادربفرض و پدر بقرابت ماده ۹۰۶ ق.م

سهم الارث طبقه اولی :

اولاد:

۱ – ذکور  تمام ترکه بالتساوی ، ماده۹۰۷ ق.م

۲ – اناث  تمام ترکه را می برند = بفرض و بقرابت ماده۹۰۷ ق.م

۳ – ذکور و اناث  وللذکر مثل خط الانثیین = تمام ترکه با رعایت قاعده ماده۹۰۷ ق.م

پدر و اولاد :

۱ – پدر با یک دختر  پدر  و دختر  و بقیه به نسبت فرض تقسیم می شود ماده۹۰۸ ق.م

۲ – پدر با چند دختر  پدر و دخترها  به تساوی و بقیه به نسبت فرض تقسیم می شود ماده ۹۰۹ ق.م

۳ – پدر با اولاد پدر و بقیه بین اولاد با رعایت قاعده . ماده۹۰۶ ق.م

مادر و اولاد

۱ – مادر و یک دختر مادرو دخترو بقیه به نسبت فرض تقسیم می شود ماده۹۰۸ ق.م

۲ – مادر و چند دختر  مادر و دخترها و بقیه به نسبت فرض ماده۹۰۹ ق.م

۳ – مادر با اولاد مادرو بقیه بین اولاد با رعایت قاعده ماده۹۰۶ ق.م

ابوین و اولاد :

۱ – ابوین یا یک دختر  پدر و مادر هریک و دختر  و بقیه به نسبت فرض تقسیم می شود

مگر اینکه مادر حاجب داشته باشد . ماده۹۰۸ ق.م

۲ – ابوین با چند دختر مادرو پدر و دخترها به التساوی، ماده۹۰۹ ق.م

۳ – ابوین با اولاد  مادر  و پدر  و بقیه بین اولاد با رعایت قاعده.

سهم الارث خنثی :

۱ – در صورتیکه علائم رجولیت غالب باشد  سهم الارث یک پسر را می برد .ماده ۹۳۹ ق.م

۲ – در صورتیکه علائم اناثیت غالب باشد  سهم الارث یک دختر را می برد ماده۹۳۹ ق.م

۳ – در صورتیکه علائمی نباشد  نصف مجموع سهم یک دختر و یک پسر ماده۹۳۹ ق.م

میراث زوج و زوجه :

زوج :

۱ – زوج با اولاد  بفرض می برد. ماده۹۱۳ و ۹۴۱ ق.م

۲ – زوج بدون اولاد  تمام ترکه را می برد، ماده۹۲۷ و ماده۹۴۱ ق.م

۳ – زوج بدون و ارث دیگر تمام ترکه را می برد ماده۹۴۹ ق.م

زوجه :

۱ – زوجه با اولاد  از منقول و قیمت ابنیه و اشجار ، ماده۹۲۷ و ۹۴۱ق.م

۲ – زوج بدون اولاد  از منقول و قیمت ابنیه و اشجار، ماده۹۲۷ و ۹۴۱ق.م

۳ – زوجه با بودن و ارث دیگر  از منقول و قیمت ابنیه و اشجار و بقیه متعلق به حاکم است مواد۸۶۶ و ۹۴۹ق.م

سهم الارث طبقه دوم

حالت انفراد

۱ – برادر ابوینی – ابی تمام ترکه را به قرابت می برد . ماده۹۱۷

۲ – خواهر ابوینی- ابی را بفرض و بقیه را برد می برد ماده۹۱۷

۳ – برادر امی فرض و بقیه را برد می برد ماده۹۱۷

۴ – خواهر امی  بفرض و بقیه را برد می برد. ماده۹۱۷

۵ – جد ابی – امی تمام ترکه را می برد ، ماده۹۲۳

۶ – جده ابی – امی تمام ترکه را می برد، ماده۹۲۳

اجتماع برادران یا خواهران :

۱ – براداران ابوینی تمام ترکه را بالسویه می برند = به قرابت ماده۹۱۹

۲ – خواهران ابوینی تمام ترکه را بالسویه می برند = بفرض و برد، ماده۹۱۹

۳ – برادران ابی تمام ترکه را بالسویه می برند = بقرابت، ماده۹۱۹

۴ – خواهران ابی تمام ترکه را بالسویه می برند =  بفرض و  برد، ماده۹۱۹

۵ – برادران یا خواهران امی تمام ترکه را بالسویه می برند = بفرض و  برد، ماده۹۲۱

اجتماع برادران یا خواهران :

۱ – برادر ابوینی تنها و اخوه امی تنها ابوینی بقرابت و امی بفرض می برند، ماده۹۲۲

۲ – برادر ابوینی تنها اخوه امی متعدد و مختلف  امیها بفرض و بالسویه و ابوین  بقرابت می برند، ماده۹۲۲

۳ – اخوه ابوینی متعدد و مختلف و اخوه امی تنها امی بفرض و ابویها بقرابت و طبق قاعده، ماده۹۲۲

۴ – اخوه ابوینی متعدد و مختلف و اخوه امی متعدد و مختلف امی ها بفرض و بالسویه و ابویها بقرابت و طبق قاعده، ماده۹۲۲.

۵ – خواهر ابوینی تنها و اخوه امی تنها ابوینی بفرض و امی  بفرض و بقیه به نسبت فرض تقسیم می شود.

۶ – دو خواهر ابوینی و اخوه امی متعدد و مختلف ابوینی  بفرض و امی بفرض بالسویه می برند، ماده۹۲۲

۷ – دو خواهر ابوینی و اخوه امی تنها ابوینی بفرض و امی   بفرض و بقیه به نسبت فرض تقسیم می شوند

۸ – برادر ابی تنها و اخوه امی تنها ابی بقرابت و امی  بفرض می برند، ماده۹۲۲

۹ – برادر ابی تنها و اخوه امی متعدد و مختلف ابی  بقرابت و امیها  بفرض و بالسویه می برند ، ماده۹۲۲

۱۰ – اخوه ابی متعدد و مختلف و اخوه امی تنها ابیها بقرابت و طبق قاعده و امی  بفرض می برند، ماده۹۲۲

۱۱ – اخوه ابی متعدد و مختلف و اخوه امی متعدد و مختلف ابیها  بقرابت و طبق قاعده و امی بفرض و بالسویه ، ماده۹۲۲

۱۲ – خواهر ابی تنها و اخوه امی تنها ابیبفرض و امی  بفرض و بقیه به نسبت فرض تقسیم می شوند.

۱۳ – دو خواهر ابی و اخوه امی متعدد و مختلف ابیها بفرض و بالسویه و امیها  بفرض و بالسویه می برند، ماده۹۲۲

۱۴ – دو خواهر ابی و اخوه امی تنها ابیها بفرض و امی  بفرض و بقیه به نسبت فرض تقسیم می شوند.

۱۵ – اخوه ابوینی و اخوه ابی ابوینی ارث می برند و ابی ارث نمی برد، ماده۹۱۸

اجتماع اجداد و جدات :

۱ – جد پدری و جد مادری  بقرابت و مادر بفرض می برند، ماده۹۲۳

۲ – جده پدری و جده مادری  پدری  به قرابت و مادری بفرض می برند، ماده۹۲۳

۳ – اجداد پدری و اجداد مادری  پدریها بقرابت و بالسویه و مادری  بفرض می برند، ماده۹۲۳

۴ – جدات پدری و جد مادری پدریها  بقرابت و بالسویه و مادری بفرض می برندماده۹۲۳

۵ – اجداد پدری و اجداد مادری پدریها بقرابت و طبق قاعده و مادریها  بفرض و بفرض می برند، ماده۹۲۳

۶ – جدات پدری و جدات مادری پدریها بقرابت و بالسویه و مادریها  بفرض و بالسویه می برند، ماده۹۲۳

۷ – اجداد پدری و جده مادری پدریها بقرابت و بالسویه و مادری  بفرض می برند ماده۹۲۳

۸ – اجداد و جدات پدری و اجداد و جدات مادری پدریها  و طبق قاعده و مادریها بالسویه می برند، ماده۹۲۳

۹ – جدات پدری و جد مادری پدریها  بقرابت و بالسویه و مادری می برند، ماده۹۲۳

اجتماع اجداد و جدات و کلاله

۱ – خویش مادری فقط یک خواهر یا برادر است خویش مادری ترکه را می برد و اقوام پدری و طبق قاعده و للذکر، ماده۹۲۴

۲ – خویش مادری بیش از یک نفر است اقوام مادری بفرض و بالسویه و اقوام پدری و طبق قاعده للذکر، ماده۹۲۴

سهم الارث طبقه سوم

حالت انفراد :

۱ – عمو یا عمه ابی – ابوینی – امی تمام ترکه را می برد، ماده۹۲۹

۲ – خال یا خاله ابی – ابوینی – امی تمام ترکه را می برد، ماده۹۲۹

حالت اجتماع ساده :

۱ – اعمام یا عمات ابی – ابوینی – امی تمام ترکه را بالسویه می برند، ماده۹۳۱

۲ – اخوال یا خالات ابی – ابوینی –  امی تمام ترکه را بالسویه می برند، ماده۹۳۱

حالت اجتماع اعمام و عمات :

۱ – همه امی هستند، تمام ترکه بالسویه می شود، ماده۹۳۱

۲ – همه امی هستند، ترکه طبق قاعده تقسیم می شود و للذکر مثل خط الانثیین، ماده۹۳۵

۳ – همه ابوینی یا ابی هستند ترکه بالسویه تقسیم می شود، ماده۹۳۱

۴ – امی تنها و ابوینی متعدد و مختلف امی و ابوینیها و طبق قاعده، ماده۹۳۲

۵ – امی متعدد و مختلف و ابی متعدد و مختلف امیها  و بالسویه و ابوینی ها ترکه و طبق قاعده ماده۹۳۲

۶ – امی متعدد و مختلف و ابوینی تنها  امی ها و بالسویه و ابوینی ها ترکه و طبق ماده۹۳۲

۷ – امی تنها و ابی متعدد و مختلف  امی  و ابیهاو طبق قاعده، ماده۹۳۲

۸ – امی متعدد و مختلف و ابی متعدد و مختلف امی ها و بالسویه و ابیها و طبق قاعده، ماده۹۳۲

۹ – امی متعدد و مختلف و ابی تنها امی ها و بالسویه و ابیها  ترکه، ماده۹۳۲

۱۰ – ابوینی و ابی ابوینی ارث می برد و ابی ارث نمی برد، ماده۹۳۰

حالت اجتماع اخوال و خالات :

۱ – همه امی یا ابوینی هستند تمام ترکه بالسویه تقسیم می شود، ماده۹۳۳

۲ – همه تنها و ابوینی متعدد و مختلف  امیو ابوینی ها و بالسویه، ماده۹۳۴

۳ – امی متعدد و مختلف و ابوینی متعدد و مختلف امی ها  و بالسویه و ابوینی ها  و بالسویه، ماده۹۳۴

۴ – امی متعدد و مختلف و ابوینی تنها  امی ها و بالسویه و ابوینی ترکه، ماده۹۳۴

۵ – امی تنها و ابی متعدد و مختلف امی  و ابی ها  و بالسویه، ماده۹۳۰

۶ – امی متعدد و مختلف و ابی متعدد و مختلف امی ها و بالسویه و ابی ها و بالسویه، ماده۹۳۳

۷ – امی متعدد و مختلف و ابی تنها  امی ها  و بالسویه و ابی  ترکه، ماده۹۳۴

۸ – ابوینی و ابی ابوینی ارث می برد و ابی ارث نمی برد، ماده۹۳۰

حالت کلی یا اجتماع اعمام و عمات و اخوال و خالات

سهم االارث اعمام و عمات:

۱ – همه امی یا ابی یا ابوینی هستند ترکه را طبق قاعده می برند و للذکر مثل خط الاثنیین، ماده۹۳۵

۲ – امی تنها و ابوینی متعدد و مختلف امی ترکه و ابوینی ترکه و طبق قاعده، ماده۹۳۵

۳ – امی متعدد و مختلف و ابوینی متعدد و مختلف امی ها و بالسویه وابوینی ها ترکه و طبق قاعده، ماده۹۳۵

۴ – امی متعدد و مختلف ابوینی تنها امی ها و بالسویه و ابوینی ترکه، ماده۹۳۵

۵ – امی تنها و ابی متعدد و مختلف امی و ابی ها  ترکه و طبق قاعده، ماده۹۳۵

۶ – امی متعدد و مختلف و ابی متعدد و مختلف امی ها ترکه و بالسویه وابی ها  ترکه و طبق قاعده، ماده۹۳۵

۷ – امی متعدد و مختلف و ابی تنها امی ها ترکه و ابی ترکه، ماده۹۳۵

سهم الارث اخوال و خالات :

۱ – همه امی یا ابی یا ابوینی هستند  ترکه و بالسویه، ماده۹۳۵

۲ – امی تنها و ابوینی متعدد و مختلف  امی  ترکه و ابوینی ها ترکه و بالسویه، ماده۹۳۵

۳ – امی متعدد ومختلف وابوینی متعددو مختلف امی ها  ترکه وبالسویه وابوینی ها ترکه و بالسویه، ماده۹۳۵

۴ – امی متعدد و مختلف و ابوینی تنها  امی هاترکه و بالسویه و ابوینی ها ترکه، ماده۹۳۵

۵ – امی تنها و ابی متعدد و مختلف  امی ترکه و ابی ها ترکه و بالسویه، ماده۹۳۵

۶ – امی متعدد ومختلف و ابی متعدد و مختلف  امی ها  ترکه و بالسویه و ابی ها  ترکه و بالسویه، ماده۹۳۵

۷ – امی متعدد و مختلف و ابی تنها  امی ها ترکه و بالسویه و ابی ترکه، ماده۹۳۵

حالت مخصوص :

عموی ابی و پسر عموی ابوینی عمو ارث نمی برد ولی پسرعمو ارث می برد، ماده۹۳۶